آبیاری قطرهای (به انگلیسی: Drip irrigation) عبارت است از روشی که در آن آب با فشار کم از روزنه یا وسیلهای به نام قطره چکان از شبکه خارج و به صورت قطراتی در پای گیاه ریخته میشود. گاهی این نوع آبیاری را آبیاری موضعی نیز مینامند. شبکهای که آب را در سراسر مزرعه توزیع مینماید به کمک قطره چکان و با فشار کم در روی زمین پاشیده میشود. از مشخصات این روش تحویل آب به گیاه با فشار کم در منطقه توسعه ریشهها، در سطح زمین (در زیر خاک) میباشد تا مساحت و عمق کوچکی از سطح خاک خیس شود.
آب توسط پمپ از منبع آب به داخل شبکه پمپ شده و ضمن عبور از سیکلون ، شن و مواد خارجی خیلی درشت آن ته نشین میشود. در فیلتر بقیه مواد جامد معلق در آب گرفته میشود. بخشی از آب وارد تانک کود شده با حل مقداری کود در آب این محلول از انتهای دیگر تانک خارج و مجددا وارد جریان اصلی آب میگردد. آب پس از عبور از فیلترتوری وارد لولههای توزیع کننده شده و مرکز کنترل این مجموعه را هماهنگ میکند.
انتخاب قطره چکان
انتخاب قطره چکان مهمترین کاری است که در یک شبکه آبیاری قطرهای باید انجام گیرد. انتخاب صحیح باعث میشود که هزینههای نگهداری به مقدار زیاد کاهش مییابد و زیانهای ناشی از مسدود شدن مجرا (هزینه تعویض قطره چکان ، آبیاری نشدن بوتههایی که قطره چکان آن بند آمده و در نتیجه کاهش محصول) در بر خواهد داشت.
انواع قطره چکانها
سادهترین قطره چکان لولهای است که در طول آن بفواصل مختلف روزنههای بسیار ریزی ایجاد شده و آب از این روزنهها خارج میشود.
قطره چکان دکمهای
این قطره چکانها کوچک بوده و دارای دهانه کوچکی به قطر کمتر از یک میلیمتر هستند. با سوراخ کردن لولههای آبرسانی فرعی این قطره چکانها در آن سوراخها قرار میگیرند. آب از دهانه وروی داخل قطره چکان شده و پس از طی بدنه از دهانه خروجی آن به سطح خاک میچکد. از مزایای این قطره چکان ارزانی قیمت آن و سرعت نصب و ساده بودن کار با آنهاست.
قطره چکان با مجرای طولانی
این نوع قطره چکان در مسیر لوله فرعی قرار گرفته و آب از دهانه ورودی وارد قطره چکان شده و پس از طی مسیر مارپیچ طولانی از دهانه خروجی خارج میگردد. عیب عمده این قطره چکان احتمال مسدود شدن مسیر در اثر رسوبات نمکی و یا ذرات جامد معلق در آب میباشد. این قطره چکان قابل تعمیر نبوده و در اثر انسداد مجرا باید با آب اسید شسته و یا تعویض شود.
قطره چکان صفحهای
این قطره چکان از چند صفحه منطبق بر هم تشکیل شده بطوریکه هر صفحه دارای دیواره عرضی عمودی بر صفحات است. آب در مسیر خود این دیوارههای عرضی را دور زده و از سوراخ انتهایی به صورت قطره خارج میشود. مجموعه این صفحات روی هم قرار گرفته و به قطره چکان شکل صندوقی کوچکی میدهد.
قطره چکان چند دهانهای
برای آبیاری درختان در باغهای میوه اجبارا از قطره چکانهایی که با فشار زیادتر و با چند دهانه خروجی آب را به پای درخت برسانند استفاده میشود. به هر یک از دهانهها لوله باریکی وصل شده و آب را تا فاصله چند متری منتقل مینماید. بدین ترتیب با یک یا دو قطره چکان میتوان نسبت به آبیاری یک درخت اقدام نمود. تعداد این خروجیها از 5-1 متغیر است.
تجمع نمک در آبیار ی قطرهای
آب آبیاری دارای مقداری نمک محلول است که ممکن است موجب مسدود شدن مجرای قطره چکانها شود. بعضی وقتها هم این نمکها همراه آب آبیاری وارد منطقه ریشهها شده و زیان فراوانی به گیاه وارد میسازد. برای شست و شوی این نمکها به دو روش عمل میکنند.
آبیاری قطره ای یکی از روش های پیشرفته و تکامل یافته ی آبیاری تحت فشار است که در آن آب بصورت قطره توسط قطره چکان به میزان لازم در اختیار درختان و انواع محصولات قرار می گیرد وفقط منطقه اطراف ریشه را آبیاری می کند و در واقع با مصرف حداقل آب، نیاز آبی گیاه تامین می گردد. یعنی رساندن آب به گیاهان به مقدار کم و دفعات زیاد .
مشخصات فنی سیستم کنترل مرکزی :
1-هیدروسیکلون
2-فیلتر شن
3- مرکز کنترل
4- تانک کود
5- فیلتر دیسکی در سیستم آبیاری قطره ای آب از مرکز کنترل وارد لوله های آبرسان شده و سپس از طریق لوله های فرعی به قطره چکانها رسیده و از آنجا به صورت قطره در پای درخت می ریزد
مزايای آبیاری به روش قطره ای :
1-حذف عمليات تسطيح و كاهش هزينه هاي آماده سازی اراضی
2-تهويه خاك به راحتي انجام مي شود
3- هزينه نيروی كارگری در مقايسه با روشهای آبياری سطحی كمتر است .
4- امكان آبياری در اغلب شرايط آب و هوايي وجود دارد
5-زمين كمتري براي مسير انتقال آب هدر مي رود .
6-امكان آبياری در اراضي كم عمق وجود دارد .
7-امكان آبياری در اغلب خاكها وجود دارد .
8-امكان آبياری در اراضی شيبدار وجود دارد .
9-مبارزه با يخبندان ، آفات و انگل ها ميسر است .
سیستم های مکانیزه آبیاری بارانی، قطره ای:
سیستم های آبیاری بارانی (Irrigation systems) :
آبياری بارانی روشي است كه آب با فشاری بيش از يك اتمسفر در درون لوله هايی جريان پيدا كرده و برروي گياه به صورت باران توسط نازلهايی كه به آب پاش معروفند پاشيده مي شود. آبياری بارانی يكي از روشهای نوين آبياری در جهان به شمار مي رود كه استفاده از آن در 40 سال اخير بيشتر متداول شده است در اين روش آب با سرعتی مساوی و يا كمتر از نفوذ پذيری خاك ، به صورت باران بر سطح زمين پخش مي شود تا خاك فرصت نفوذ پيدا كند به طور كلی آبياری به روش بارانی در اغلب شرايط مانند مناطق شيبدار ، خاكهای سبك ، سنگين و شرايطی كه آبياری به طريق سطحی امكان پذير نيست ، مي توان اجرا نمود.
مزايای آبیاری به روش بارانی :
1- حذف عمليات تسطيح و كاهش هزينه هاي آماده سازی اراضی
2- مبارزه با يخبندان ، آفات و انگل ها ميسر است .
3- هزينه نيرویكارگری در مقايسه با روشهای آبياری سطحی بسیار كمتر است
4- تلفات بصورت رواناب و فرسايش خاك در اين روش به حداقل مي رسد
5- راندمان آبياری در مقايسه با روشهاي سنتي بيشتر است
6- بازده محصولات آبياری بارانی در اغلب موارد بيشتر از آبياری سطحی است
7- امكان آبياری در اراضیكم عمق وجود دارد
8- در اغلب محصولات آبياری بارانی باعث افزايش رشد مي شود .
9- امكان آبياریدر اغلب خاكها وجود دارد
10-امكان آبياری در اغلب شرايط آب و هوايي وجود دارد.
نوارهای آبیاری قطره ای
Drip irrigation tape 20cm – 2liter
Thickness | Mm175= mm 175/0 |
Distance between droppers | 20 cm |
Irrigating from each dropper -liter per hour | 2 |
Pressure -bar | nominal pressure : 8/0
Maximum working pressure: 2/1 |
Type of us | irrigation |
Term use | disposable |
Irrigation from each meter in an hour -pressure 1 bar | 10 liter |
Suggested length to spreading of tape on a flat land | 80-70
|
Tape length per roll | 5+-1000 |
Coefficient of variations of dripper/emitter-percent | cv=2.70% |
Nominal diameter -inner diameter | 12/16 |
Operation | non self-arrangement |
ویدیو آموزش نصب سیستم آبیاری قطره ای