فلومیتر-مس فلومتر – فلومتر جرمی -Mass Flowmeter
اندازه گیری هیدروکربن ها (میترینگ) در صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی
بی شک یکی از موضوعات مهم در صنعت، اندازه گیری کمیت های مختلف عملیاتی جهت کنترل فرآیندها است. این اهمیت زمانی بیشتر می شود که کمیت مورد نظر معیار خرید یا فروش قرار بگیرد. اندازه گیری دبی جریان های گاز، مایع یا چند فازی یکی از پارامترهای مهم کنترلی در فرآیندهای صنعتی می باشد. از طرف دیگر دبی سیال در بسیاری موارد به عنوان شاخص اصلی در معاملات مختلف برای سنجش ارزش اقتصادی سیالات قرار می گیرد، از آنجائی که در این موارد رضایت دو طرف معامله مهم است توافق بر روی نوع سامانه اندازه گیری دبی، دقت و استاندارد اندازه گیری بسیار اهمیت پیدا می کند. متاسفانه بسیاری از شاغلین در صنعت و دانشجویان رشته های مهندسی به خصوص مهندسی شیمی، آموزش های لازم را در این خصوص دریافت نمی کنند، لذا مشاهده می شود با بی توجهی یا کم توجهی به حساسیت های بالای این ابزار مهم اندازه گیری در صنعت، برخی مواقع خسارات زیادی نصیب فروشندگان و یا خریداران می گردد.
مس فلومتر ، فلومتر جرمی .
مس فلومتر وسیله ای است که مقدار مواد عبوری را نسبت به زمان اعلام می کند . در بیشتر صنایع از جمله صنایع نفت و پتروشیمی و … اطلاع از مقدار دقیق فلوی عبوری سیالی مانند گاز و یا نفت حیاتی است . توجه به این نکته که میزان کل فلو که معرف جرم ماده مصرفی است در بسیاری موارد نظیر پروسه های صنعتی کاربرد دارد . همچنین اندازه گیری دقیق فلو به دلیل ملاحظات مالی در فروش و خرید حجم مشخصی از ماده و کالا مانند کنتور گاز خانگی و تبادلات نفتی و …اهمیت ویژه ای دارد.
روش اندازه گیری فلو بر حسب وزن به فلومترهای جرمی یا مس فلومتر مشهورند . در روشهای متداول قبل برای اندازه گیری جرم سیال عبوری نیاز به اندازه گیری دانسیته مواد نیز میبود که عملا محاسبه جرم با خطای بسیار همراه میگردید . در حال حاضر انواع فلومترهای جرمی با تکنولوژیهای کوریالیس و ترمال مس این اندازه گیری را با دقت بالا انجام میدهند .در این فلومتر های فلوی سیال مستقل از فشار قابل اندازه گیری میگردد و شما را از خطاهای اندازه گیری فلوی سیالات گازی ناشی از تغییرات دما و فشار مصون نگه میدارد .
کالیبراسیون
همانگونه که در کالیبراسیون ادوات فشار، گاهی اوقات و بر حسب ضرورت مجبور هستیم دستگاههای نشاندهندهی فشار استاندارد یا مبنا را مجددا کالیبراسیون و تنظیم کنیم، در پروورهای مربوط به جریان سیال نیز همین قانون حاکم است. به بیانی پروورهای جریان هم نیاز به کالیبراسیون دورهای دارند. علت عمده این امر میتواند تغییر حجم پروور در اثر رسوبات احتمالی در جدارهی آن باشد ضمن این که فرسودگی متعلقات صحت سنج و عمر ادوات آن نیز بهانه خوبی برای کالیبراسیون خواهد بود. اما نوبت بعدی کالیبراسیون یک پروور با توجه به نوع فناوری به کار برده شده در آن متفاوت میباشد. بدیهی است ارقام داده شده یک نسخهی ثابت برای تمام انواع دستگاههای مشابه نیست، یعنی با توجه به نوع سیال و یا دورههای استفاده از یک پروور چون نوع و میزان استهلاک دستگاها متفاوت است دورههای کالیبراسیون آن نیز متغیر خواهد بود.
روشهای مختلف کالیبراسیون پروورها
- Water- Draw Method:
- Volumetric Water- Draw Method
- Gravimetric Water- Draw Method
- Master Meter / Proving Tank Method
- Master Meter / Master Pipe Prover Method
کالیبراسیون پرووورها به روش آبرانی
منظور از کالیبراسیون یک پروور، تعیین حجم پایهی آن دستگاه است. با توجه به این که تعیین MF و تعیین صحت عملکرد یک دستگاه اندازهگیری جریان در گرو درستی و دقت پروور مورد استفاده است، بدیهی است این مرحله از آزمایشها بسیار حساس و حایز اهمیت است. این روش یا توسط کارخانهی سازنده انجام میشود یا در زمان بهرهبرداری و با توجه به الزامات پیش آمده نسبت به شرایط زمانی کالیبراسیون دورهای یا شرایط بهرهبرداری کالیبراسیون الزامی خواهد شد. انجام کالیبراسیون در شرایطی انجام خواهد شد که سطوح داخلی پروور کاملا تمیز بوده و هیچگونه اثری از مواد هیدروکربنی ووجود نداشته باشد. روش آبرانی در پروورهای با ظرفیت کوچک نسبت به پروورهای بزرگتر بیشتر مقرون به صرفه است.
کالیبراسیون پروورها خود به دو گونه انجام میشود:
- پرووینگ مستقیم، که به طور مستقیم ( با ادوات مستقیم) و با آب عمل پرووینگ انجام میشود.
- پرووینگ غیر مستقیم، در اینجا از ابزار واسط استفاده میکنیم.
علم و فن اندازه گیری، یکی از ارکان اساسی تمدن کنونی بشر است، به طوری که هر یک از پیشرفتهای علمی، صنعتی و پژوهشی بشر در تمام اعصار به نوعی به قابلیت و توانایی او در امر اندازه گیری مربوط می شود. اندازه گیری یا تعیین اندازه ی یک کمیت، یعنی نمایاندن آن کمیت به وسیله عددی که نشان می دهد چند بار یک واحد معین و معلوم به نام یکا، در کمیت مورد اندازه گیری تکرار شده است.
جریان سیال با دو مفهوم جریان حجمی و جریان جرمی اندازهگیری، محاسبه و بیان میشود. حجم سیال انتقال یافته در واحد زمان، جریان حجمی نامیده میشود. بدیهی است مقدار جرم سیال انتقال یافته در واحد زمان نیز جریان جرمی نامیده میشود. اندازهگیری جریان سیالات، با توجه به کاربرد به دو منظور و در دو حالت کلی انجام میشود:
اندازهگیری جریان سیالات داخل لولههای بسته ( شامل 70% از کل اندازهگیریهای جریان) :
- 65% مایعات
- 35% گازها و سیالات دوفاز
اندازهگیری جریان کانالها و لولههای باز ( شامل 30 درصد اندازهگیریهای جریان):
- 95% مایعات
- 5% مایعات دوغابی و جامدات
روشهای اندازهگیری جریان سیالات داخل لوله: اندازهگیری جریان سیال داخل لوله خود به دو دسته کلی تقسیمبندی میشود:
- روشهای حجمی (Volumetric)
- روشهای مستقیم
- روشهای غیر مستقیم
- روشهای جرمی (Mass)
- روشهای مستقیم
- روشهای غیر مستقیم
روشهای اندازهگیری حجمی: روشهای اندازهگیری حجمی جریان سیالات خود به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود که ذیلا گروههای هر کدام نیز قید شده است:
- مستقیم:
- غیر مستقیم:
- جریان سنجهای اختلاف فشاری
- جریان سنجهای سطح متغیر
- جریان سنجهای توربینی
- جریان سنجهای ورتکس
- جریان سنجهای مغناطیسی
- جریان سنجهای اولتراسونیک
روشهای اندازهگیری جرمی: روشهای اندازهگیری جرمی جریان سیالات خود به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود که ذیلا زیرگروههای هر کدام نیز قید شده است:
- مستقیم:
- جریان سنج کوریلیوس
- جریان سنج حرارتی
- سیستم توزین
- میتر نوع جامد
اندازهگیری جریان سیال در کانالها و لولههای باز: اندازهگیری جریان سیالات داخل کانالها و لولههای باز شامل دو گروه زیر میشود:
- اندازهگیری جریان آب در کانالها، قناتها و ….
- اندازهگیری جریان رودبندها و سر ریز سدها
در واحدهای فرآیندی کیفیت نیز اندازه گیری می شوند. تعدادی از دستگاه های با قابلیت اندازه گیری کیفیت عبارتند از:
- Gas Chromatograph
- PH Meter
- O2 Meter
- Cl2 Meter
- Conductivity Meter
- Viscosity Meter
- Dew Point Meter (Moisture Meter)ی
برگرفته از کتاب اصول اندازه گیری جریان سیالات (مولف: محمد حسن موحدی)
سایت نقطه کنترل نظر شما عزیزان را به تماشای ویدیوی Mass Flowmeter جلب مینماید.