صفحه اصلی » تاسیسات صنعتی » ای سی یو- ECUموتور انژکتوری

تاسیسات صنعتیخودرو

ای سی یو- ECUموتور انژکتوری

نقطه کنترل

2015-08-16

77 مشاهده

 ecu چیست ؟

حال شاید در ذهنتان این سوال ایجاد شود که سنسور چیست ؟
–    سنسورها کیت های انژکتوری هستندکه هر چه تعداد آنها بیشتر باشد ،به ECU در درک بهتر شرایط موتور کمک می کند. سنسورهای مهم خودروهای انژکتوری عبارتند از : سنسور دور یا RPM، سنسور فشار داخل مانیفولد یا MAP، سنسور دریچه گاز یا TPS، سنسور دمای آب یا CTS، سنسور دمای هوا ATS، سنسور اکسیژن یا لاندا، سنسور ضربه و …

اجزای ecu

این مینی کامپیوتر نیز مانند سایر کامپیوترها دارای CPU، حافظه و قابلیت برنامه ریزی است. در داخل ECU دو نوع حافظه وجود دارد :
–    حافظه موقت که با قطع برق از بین میرود اما مجددا قابل بازیابی است. حافظه موقت شناسایی استپ موتور، دنده ها و عملکرد موتور و محاسبات لحظه ای برای تنظیمات آنی را به عهده دارد و  معایب موقت و دائم سیستم انژکتور را در خود نگهداری می کند.
–    حافظه دائم  مانند سیستم عامل و Setup  در کامپیوتر های PC است و با قطع برق از بین نمی رود اما در صورت خراب شدن دیگر قابل برگشت نیست و ECU  را غیر قابل استفاده می کند.حافظه دائم شامل جدول به نام Look up table  است که به تعداد سنسور های موجود در سیستم موتور، سطر و ستون دارد. در این جدول مقدار پاشش سوخت و زاویه آوانسECU در هر دور و بار موتور مشخص شده است. هر چقدر دقت این جدول بیشتر باشد دقت عملکرد ECU بیشتر خواهد بود.

 تعمیرات ECU

ساختار پیچیده خودروهای امروزی و استفاده از عناصر هوشمند مانند پردازنده های سریع و دقیق الکترونیکی، سنسورها و عملگرهای الکتریکی، کار تعمیر و خدمات پس از فروش را برای خودروسازان دچار تحولی جدی کرده است؛ به گونه ای که دیگر نمی توان بدون وجود دستگاه عیب یاب چنین خودروهایی را تعمیر و عیب یابی کرد. آشنایی با نحوه عیب یابی و اشکال زدایی یک سیستم انژکتوری از ضروریات اولیه ای است که هر تعمیرکار باید از آن اطلاع داشته باشد.

تعمیرات ECU چیست؟

در خودروهای انژکتوری، ecu نقش یک کنترل کننده پیچیده الکترونیکی را بازی می کند، به گونه ای که هر لحظه، اطلاعات خودرو را از سنسورهای مختلفی که به آن متصل است، نظیر سنسور دور موتور و سنسور دمای آب موتور دریافت کرده و سیگنال های مناسب را به خروجی هایی مانند انژکتورها و کویل اعمال میکند. عیب یابی چنین مجموعه پیچیده ای بدون ابزارهای الکترونیکی اگر غیر ممکن نباشد، بسیار سخت و مشکل است.  به همین منظور، کلیه قطعات الکترونیکی که در خودرو مورد استفاده قرار می گیرند، دارای یک خروجی هستند که در صورت ایجاد عیوب احتمالی، سیگنالی را به کنترل کننده مرکزی یا ecu ارسال می کنند. ecu پس از دریافت سیگنال خطا، دو کار انجام می دهد؛ یعنی با وجود عیوب گزارش شده، بهترین روش را برای ادامه کار موتور انتخاب کرده و سپس این عیوب را در قالبکدهای خطا یا DTC به دستگاه عیب یاب گزارش می دهد و همزمان چراغ عیب یاب را برای آگاهی راننده روشن می کند. بنابراین در اغلب موارد، عیوب ایجاد شده در سیستم را عناصر الکترونیکی داخل ecu تولید کرده و به پردازنده مرکزی ecu گزارش می دهند و در واقع عیب یاب فقط  گزارشات یا کدهای خطای ارسال شده را  به تعمیرکار ارائه می دهد و بدین ترتیب تعمیرکار به راحتی می تواند با مشخص شدن عیب خودرو به تعمیر آن بپردازد.

با قرار گرفتن انژکتور در اتومبیل‌های امروزی قطعات الکترونیکی دیگری نیز با آن‌ در سیستم کنترلی اتومبیل به‌وجود آمدند. ECU یکی از مهمترین قطعات الکترونیکی است که نقش هدایت و کنترل یک خودروی انژکتوری را بر عهده دارد. به‌دلیل وظیفه مهم این قطعه قصد داریم که بیشتر با آن آشنا شده و با وظایف و چگونگی عملکرد آن و همچنین شرکت‌های معروف سازنده ECU آشنا شویم.

ای سی یو- ECUموتور انژکتوری

ECU مخفف Electronic Control Unit یا واحد کنترل الکترونیک می باشد و همان‌طور که می‌دانید خودروهای انژکتوری بدلیل عملکرد بهتر و توانایی پاس کردن استانداردهای آلودگی، بطور کامل در تمام دنیا جایگزین خودروهای کاربراتوری شده‌اند و مغز این سیستم ECU می‌باشد.

ECU با توجه به سنسورهایی که به موتور متصل است وضعیت و شرایط خودرو را تحلیل کرده و پاسخ‌های لازم را به خروجی‌ها که عبارتند از: انژکتورها، جرقه زن‌ها و … اعمال می‌کند. سنسورهای کیت‌های انژکتوری مختلف هستند که هر چه تعداد آنها بیشتر باشد ECU بهتر می‌تواند شرایط موتور را درک کند.

ای سی یو- ECUموتور انژکتوری

از جمله سنسورهای مهم خودروهای انژکتوری عبارتند از:

• سنسور دور یا RPM
• سنسور فشار داخل مانیفولد یا MAP
• سنسور دریچه گاز یا TPS
• سنسور دمای آب یا CTS
• سنسور دمای هوا ATS
• سنسور اکسیژن یا لاندا
• سنسور ضربه

این قطعه یک میکرو کامپیوتر است که به کمک سنسورها و با تعیین شرایط لحظه‌ای موتور به یک سری عمل کننده یا فرمان‌برهای نصب شده بر روی موتور فرمان دهد تا از این طریق، زمان و مدت پاشش سوخت، زمان جرقه و فراهم‌سازی شرایط مناسب برای ایجاد احتراق را در داخل سیلندرها تامین کند. این میکروکامپیوتر نیز مانند دیگر همنوعان خود شامل CPU، حافظه و برنامه‌ریز است.

در داخل ECU دو نوع حافظه موجود است:

1. حافظه موقت:این نوع حافظه با قطع برق باطری از بین می‌رود اما مجددآ قابل استحصال است. به روش برگرداندن حافظه، روش تجدید حافظه و یا Initialize می‌گویند.
   حافظه موقت شناسایی استپ موتور، دنده‌ها و حالات عملی موتور و محاسبات لحظه‌ای برای تنظیمات لحظه‌ای را به عهده دارد و محلی برای نگهداشت معایب موقت و دائم سیستم انژکتور است.تذکر: اگر هر یک از سه کار زیر را انجام دهید حافظه موقت موجود در ECU پاک شده و خودرو تا مدتی به دلیل از دست دادن برخی از پارامترهای لحظه‌ای موتور بد کار می‌کند:
   1. جدا کردن کابل باطری بیش از ۱۵ دقیقه
   2. جدا کردن سوکت های ECU بیش از ۱۵ دقیقه
   3. جدا کردن سوکت رله دوبل در خودروهای غیر مولتی‌پلکس و سوکت‌های BSM در خوردوهای مولتی‌پلکس بیش از ۱۵ دقیقه

   در چنین حالتی باید خودرودوباره تجدید حافظه شود. در این حالت خودرو سکته‌های بی‌دلیل و نابه‌هنگام نموده و در هنگام تعویض دنده و به خصوص در هنگام معکوس کشیدن راننده احساس می‌کند که خودرو لحضه‌ای دچار مکث می‌شود. البته این در خودرو های نو زیاد محسوس نیست ولی در هر صورت تجدید حافظه ECU کاملآ مفید خواهد بود.

   روش تجدید حافظه ECU:
   اصولآ با توجه به این‌که در کارخانه‌های مختلف روش‌ها و متدهای مختلفی برای تولید وجود دارد و نیز نظر به استفاده خودرو در کشورها و مناطق مختلف با شرایط متفاوت، در ECU نوعی قابلیت سازگاری و یکسان‌سازی وجود دارد که این توانایی بر مبنای چهار عنصر ذیل پایه‌گذاری می‌شود:

   1. سنسور اکسیژن
   2. سنسور موقعیت دریچه گاز
   3. سنسور ضربه
   4. استپ موتور

   برای انجام عملیات تجدید از روش پیشنهادی شرکت پژو به شرح زیر استفاده می‌کنیم:

   1. سوئیچ را به مدت حداقل ۱۰ ثانیه ببندید
   2. سوئیچ را به مدت حداقل ۱۰ ثانیه باز کنید
   3. خودرو را روشن کنید و به مدت حداقل ۱۰ ثانیه گاز ندهید
   4. دنده ها را یک به یک معرفی کنید.
      

      ای سی یو- ECUموتور انژکتوری

2. حافظه دائم:این نوع حافظه که مانند سیستم‌عامل و Setup کامپیوترهای PC است و با قطع برق از بین نمی‌رود؛ اما در صورت خراب شدن دیگر قابل برگشت نبوده و می‌توان گفت ECU سوخته است. حافظه دائم شامل جدول بزرگی به نام Look up table است که در این جدول به مانند جدول ضرب ردیف‌ها و ستون‌ها و خانه‌هایی وجود دارد. با این تفاوت که تعداد ردیف‌ها و ستون‌های این جدول از عدد دو بیشتر بوده و تعداد آن برابر تعداد سنسورهای موجود در سیستم موتور می‌باشد.

مواردی که برای حفاظت از ECU نباید انجام دهید:

1. جدا کردن کابل باطری هنگامی که خودرو روشن است:
   همان‌طور که می‌دانید ولتاژ تولیدی دینام حدود ۱۴ ولت است اما باید دانست که این ولتاژ، ولتاژ متوسط تولیدی دینام است. پیک تولید ولتاژ دینام بر حسب دور موتور و بار گرفته شده از دینام، متغیر بوده و گاهی اوقات به ۱۶ ولت نیز می‌رسد. در حالت عادی که کابل‌های باطری متصل است این نوسان به خاطر خاصیت خازنی باطری تعدیل می‌شود اما اگر کابل باطری در هنگام روشن بودن خودرو باز شود، این نوسانات می‌تواند بر روی قسمت‌های حساس خودرو (کلیه کنترل یونیت‌های الکترونیکی) تاثیر نامطلوب داشته باشد. حداکثر قدرت تحمل نوسان ولتاژی این قطعه به طور استاندارد ۱۶ ولت است. اگر هنگامی که خودرو روشن است کابل باطری را جدا کنیم به طور حتم ریسک سوختن ECU وجود دارد! طبیعی است که با توجه به قیمت زیاد آن، این کار عاقلانه به نظر نمی‌رسد.
2. امتحان جرقه از روی وایر شمع با اتصال آن به بدنه:
   وقتی سر شمع‌ها را می‌کشید و برای امتحان برق ارسالی به سر شمع ها توسط وایر مربوطه به بدنه جرقه ایجاد می‌کنید، ممکن است که مقدار جریان نابهنگام غیر قابل کنترلی را در ثانویه کویل ایجاد کنید. برق ثانویه کویل با برق سیم پیچ اولیه آن دارای تاثیر متقابل هستند. اولیه کویل نیز برق خود را مستقیمآ از ECU می‌گیرد. این کار ممکن است موجب ایجاد نوسانات برق در شبکه برق خودرو و اسیب رسیدن به قسمت‌های حساس به‌خصوص ECU شود.
   توجه: در صورت تمایل به چک کردن برق سر شمع‌ها از یک شمع فیلرگیری شده یدک استفاده کنید تا میزان جریان دهی ثانویه کویل تحت کنترل باشد.
3. آب زدن به ECU:
   اگر پشت جعبه این قطعه را باز کنید خواهید دید که برای جلوگیری از نفوذ آب؛ قسمت فیبر مدار چاپی و حتی پین‌های داخلی با ماده‌ای موم مانند پوشیده شده اما در هر صورت پین‌های نری خارجی سوکت ECU بدون محافظ هستند و خیس شدن آنها موجب اتصال کوتاه خارجی شده و ممکن است به احتمال بالا به ECU آسیب برسد.
4. دست زدن به پین‌های ECU:
   یکی از مواردی که اغلب با آن ناآشنا بوده و یا مورد غفلت قرار می‌گیرد دست زدن به پین‌های ECU است که به دلیل ریسک الکتریسیته ساکن بدن می‌تواند موجب آسیب زدن‌های جدی به آن شود. الکتریسیته بدن گاهی اوقات تا هزارها ولت می‌تواند بالا برود.
   در صورتی که می‌خواهید قدرت برق موجود در بدن خود را درک کنید آزمایش زیر را انجام دهید:
   یک فازمتر برق شهر را برداشته و آن‌را به دری آهنی که رنگ نخورده باشد بزنید؛ پای خود را به آرامی بر روی فرش بکشید؛ فازمتر به راحتی روشن شده و اگر این کار را ادامه دهید به طور دائم روشن می‌ماند! (در این حالت باید جوراب به پا داشته باشید). حال همان فازمتر را به پریز برق منزل بزنید فازمتر دوباره روشن می‌شود. در کدام حالت روشنایی فازمتر بیشتر است؟ و نیز می‌دانید که جرقه‌ای که گاهی اوقات بین دست شما و اشیا فلزی مانند درب زده می‌شود می‌تواند بیش از چند هزار ولت پتانسیل داشته باشد؟

ای سی یو- ECUموتور انژکتوری

سازندگان معروف ECU:

1. شرکت Bosch آلمان: این شرکت بهترین و معروف‌ترین سازنده ECU و کیت انژکتوری در دنیا می‌باشد و در اغلب خودروهای پیشرفته جهان نشانی از آن را می‌توان یافت. چند مدل از زانتیا موجود در ایران دارای کیت انژکتوری Bosch می‌باشد.
2. شرکت Delco آمریکا: این شرکت یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های سازنده ECU می‌باشد و ECU آن در اغلب خودروهای آمریکایی بخصوص خودروهای شرکت GM یا جنرال موتورز بکار رفته است. مانند کادیلاک، پونتیاک و… همچنین در خودروهای دوو کره مانند دوو ESPERO.
3. شرکت Ford آمریکا: این شرکت سازنده خودرو، سازنده ECU البته برای خودروهای فورد می‌باشد و اولین بار ایده کنترل تطبیقی یا خود-یادگیر در خودروهای این شرکت عملا پیاده‌سازی شد.
4. شرکت Siemens آلمان: فعالیت این شرکت گرچه به اندازه رقیب آلمانی آن یعنی Bosch نیست اما ECUهای خوبی می‌سازد. ECU پراید انژکتوری موجود در ایران طراحی این شرکت است.
5. شرکت Magneti Marelli ایتالیا: این شرکت در اروپا محبوبیت زیادی داشته و بر روی اغلب خودروهای اروپایی کیت آن نصب است. به عنوان مثال خودروهای فیات مدل PUNTO و فولکس واگن مدل GOLF IV، مزدا ۳۲۳.
6. شرکت Sagem فرانسه: بر روی اغلب ماشین‌های فرانسوی ECU این شرکت نصب است. بنابراین پژو ۲۰۶، مدل‌هایی از زانتیا؛ همچنین خودروهای ایرانی مانند سمند و پیکان انژکتوری.
7. شرکت Nippon Denso ژاپن: این شرکت توسط شرکت تویوتا تاسیس شده و بخش عمده سهام آن را دارا می‌باشد البته ۶ درصد سهام آن متعلق به شرکت Bosch است. ECU اغلب خودروهای تویوتا (مانند تویوتا لندکروز) و برخی خودروهای ژاپنی مانند نیسان، هوندا، سوزوکی و … متعلق به این شرکت می‌باشد.

ای سی یو- ECUموتور انژکتوری